بیماری سندروم دم اسبی، نوعی کمر درد شدید و غیر قابل تحمل در پایین ستون فقرات است که کار بیمار را به بیمارستان و جراحی می کشاند. این بیماری شاید چندان برای شما شناخته شده نباشد اما عوارض ابتلا به آن بسیار جدی است. در این مقاله به این موضوع پرداخته ایم که سندروم دم اسبی چیست و چطور درمان می شود. برای دسترسی سریع به مطالب می توانید از فهرست زیر استفاده کنید.

فهرست
سندروم دم اسبی چیست؟
نشانه های سندروم دم اسبی
چه کسانی در معرض سندروم دم اسبی هستند؟
علت بیماری سندروم دم اسبی
سندروم دم اسبی چه عوارضی دارد؟
تشخیص سندروم دم اسبی
پیشگیری از سندروم دم اسبی
درمان سندروم دم اسبی
چه زمانی سندروم دم اسبی را جراحی می کنند؟
فیزیوتراپی بعد از جراحی سندروم دم اسبی
سخن پایانی درباره سندروم دم اسبی 

سندروم دم اسبی چیست؟

عصب هایی که در انتهای ستون فقرات در پایین کمر قرار دارند، همانطور که در شکل زیر می بینید ساختاری شبیه دم اسب ایجاد می کنند. عصب های حسی و حرکتی پاها و مثانه در این قسمت قرار گرفته اند و به لگن و پاها پیام رسانی می کنند. فشار به این عصبها باعث بروز بیماری به نام سندروم دم اسبی می شود. 

نشانه های سندروم دم اسبی

درد شدید کمر، درد یکی از پاها یا هر دو پا و از دست دادن حس یا توانایی حرکت در پاها از علائم سندروم دم اسبی هستند. دیگر نشانه های سندروم دم اسبی عبارتند از:

• ‏بی اختیاری ادرار
• یبوست
• بی اختیاری روده یا راست روده (بی اختیاری در مدفوع)
• ‏اختلال در عملکرد جنسی

همچنین ممکن است این افراد رفلکس پا را از دست بدهند. به هر حال شدت این علائم به میزان فشار و التهاب اعصاب دم اسبی بستگی دارد. 

چه کسانی در معرض سندروم دم اسبی هستند؟

این بیماری هم در مردان و هم زنان دیده می شود. این سندروم بیشتر در افراد بزرگسال بروز می کند اما در سنین دیگر هم می تواند اتفاق بیفتد. افرادی که جراحی فتق دیسک انجام می دهند، افراد سیگاری، چاق و کم تحرک نیز بیشتر از دیگران به این عارضه مبتلا می شوند. 

علت بیماری سندروم دم اسبی

سندروم دم اسبی در اثر التهاب یا تحت فشار قرار گرفتن عصب های دم اسبی ایجاد می شود. فشردگی یا التهاب ریشه های عصبی در این ناحیه ممکن است به یکی از دلایل زیر اتفاق بی افتد:

• فتق شدید دیسک های پایین کمر
• نقص مادرزادی
• تروما، ضربه یا تصادفاتی که به ستون فقرات آسیب می زنند
• مشکلات نخاعی مثل التهاب، عفونت، تنگی نخاع کمر
• مشکلات عروقی در این ناحیه یا خونریزی نخاعی
• تومور نخاعی
• بالا رفتن سن و ضعیف شدن مهره ها و دیسک های ستون فقرات
• درست ننشستن روی صندلی به طوری که به بخش پایینی کمر فشار وارد شود

همچنین فشار زیاد و چرخش های کمر موقع کارهای سنگین، جراحی های ستون فقرات یا بی حسی نخاعی هم می تواند علت بیماری سندروم دم اسبی باشد. 

سندروم دم اسبی چه عوارضی دارد؟

ریشه های عصبی پایین نخاع در بیماری سندورم دم اسبی فشرده ‏می شوند. فشار به این اعصاب باعث ایجاد اختلالات حسی و حرکتی در پایین کمر، پاها و مثانه می شود. بی اختیاری ادرار و مدفوع نیز از عوارض سندروم دم اسبی هستند. حتی فشار به اعصاب حرکتی پا در اثر این بیماری می تواند به فلج دائمی اندام های تحتانی شخص ‏منجر شود.‏

درصورتی که عمل سندروم دم اسبی را انجام داده اید، برای توانبخشی بعد از جراحی می توانید از خدمات فیزیوتراپی مرکز مهربان، مجهزترین کلنیک فیزیوتراپی در غرب تهران بهره مند شوید. جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره 02126741456 تماس بگیرید. 

تشخیص سندروم دم اسبی 

پزشک ابتدا معاینات فیزیکی مثل بررسی رفلکس پا یا راه رفتن روی پنجه و پاشنه پا را انجام می دهد. همچنین درباره شرح حال و سابقه بیماری های شخص نیز سوال می کند. برای تشخیص دقیق تر سندروم دم اسبی از تصاویری مثل اشعه ایکس، سی تی اسکن، MRI و توموگرافی کامپیوتری نیز استفاده می شود. 

پیشگیری از سندروم دم اسبی

با رعایت برخی نکات می توانید از ایجاد فشار روی اعصاب دم اسبی در پایین کمر و ابتلا به سندورم دم اسبی جلوگیری کنید. این نکات عبارتند از:

• اجسام سنگین را بلند نکنید.
• موقع بلند کردن اجسام سنگین به طرفین نچرخید. این کار باعث فتق دیسک کمر و سندروم دم اسبی می شود.
• ورزش های سخت و خطرناک انجام ندهید. به ویژه ورزشهایی که به کمر و ستون فقرات فشار می آورند.
• ورزش روزانه و پیاده روی به تقویت مهره های ستون فقرات و کاهش آسیب های آن کمک می کند.

روش صحیح استفاده از بدن موقع کار کردن را یاد بگیرید و از انجام کارهای شدید و سنگین بپرهیزید. بدین ترتیب می توانید از سندورم دم اسبی جلوگیری کنید. 

درمان سندروم دم اسبی

پزشکان برای درمان سندروم دم اسبی از روش های جراحی یا غیر جراحی استفاده می کنند. بسته به میزان فشار بر اعصاب ناحیه دم اسبی و علت بروز التهاب یا فشار، از روشهای زیر برای درمان این بیماری استفاده می شود:

• درمان های غیر جراحی
اگر عفونت عامل سندورم دم اسبی باشد، از آنتی بیوتیک های مناسب استفاده می شود. این داروها از طریق سرم وارد بدن بیمار می شود. پزشکان التهاب در این ناحیه را که باعث فشار شده با تزریق دوزهای بالایی از داروهای کورتیکو استروئیدی برطرف می کنند. کاهش تورم از طریق فیزیوتراپی باعث از بین رفتن فشار بر عصب های پایین کمر می شود.

• جراحی سندروم دم اسبی
ممکن است از جراحی برای کاهش فشار روی اعصاب استفاده شود. اگر تومور علت ایجاد فشار باشد، با جراحی آن را بر می دارند و شیمی درمانی و پرتو درمانی برای بیمار انجام می شود. پارگی دیسک کمر، ضربات و ضایعات دیگری هم که باعث سندروم دم اسبی شده اند را می توان با روشهای مختلف جراحی برطرف کرد.

بعد از جراحی برای تسکین درد بیمار، از داروهای ضد دردی مثل ایبوپروفن یا استامینوفن استفاده می شود. این جراحی با عوارضی همراه است که به کمک فیزیوتراپی بعد از جراحی می توان از شدت آنها کم کرد. 

چه زمانی سندروم دم اسبی را جراحی می کنند؟

در صورتی که بیمار با علائمی مثل بی حسی در پاها و لگن، بی اختیاری ادرار و مدفوع مواجه شود، باید ظرف 48 ساعت حتما جراحی انجام شود. در واقع، جراحی برای جلوگیری از فلج پاها، بی اختیاری دائمی ادرار و مدفوع و نیز ناتوانی های جنسی صورت می گیرد. 

فیزیوتراپی بعد از جراحی سندروم دم اسبی

بیمار بعد از جراحی دوباره باید کنترل مثانه را با کمک روشهای فیزیوتراپی یاد بگیرد. بنابراین توانبخشی بعد از عمل سندروم دم اسبی برای تکمیل درمان بیمار بسیار اهمیت دارد. برای بازگشت عملکرد درست مثانه و توانبخشی بیمار، فیزیوتراپیست ها از روشهای زیر استفاده می کنند:

• ورزش درمانی
فیزیوتراپیست ها از تمرینات ورزشی خاصی برای انعطاف پذیری بهتر ستون فقرات بعد از جراحی استفاده می کنند. انجام روزانه ی این تمرینات در برنامه ی ورزش درمانی می تواند عوارض بعد از جراحی را تا حد زیادی کاهش دهد. تمرین درمانی به موارد زیر کمک می کند:

• بهبود وضعیت راه رفتن و ایستادن
• بهبود عملکرد جنسی فرد
• بهبود عملکرد عصب ها
• بهبود عملکرد حسی و حرکتی بیمار

همچنین برخی از این تمرینات ورزشی شامل تمرینات تقویتی برای عضلات کف لگن است که کمک می کند، بیمار کنترل بیشتری روی عملکرد مثانه داشته باشد.

• بیوفیدبک
از این روش برای کاهش درد بعد از جراحی، بازتوانی حرکتی بیمار و تقویت عضلات کف لگن استفاده می شود. فیزیوتراپیست ها از بیوفیدبک برای درمان یبوست، بی اختیاری ادرار و مدفوع استفاده می کنند.

• الکتروتراپی
ممکن است فیزیوتراپیست برای تقویت عضلات کف لگن که نقش مهمی در کنترل ادرار و مدفوع دارند، از الکتروتراپی استفاده کند. این روش به آموزش مثانه، کنترل بهتر ادرار و مدفوع و نیز کاهش دردهای مزمن لگن و کمر بعد از جراحی کمک می کند.

درصورتی که عمل سندروم دم اسبی را انجام داده اید. برای توانبخشی بعد از جراحی می توانید از خدمات فیزیوتراپی مرکز مهربان، مجهزترین کلنیک فیزیوتراپی در غرب تهران بهره مند شوید. جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره 02126741456 تماس بگیرید. 

سخن پایانی درباره سندروم دم اسبی

فشار بر اعصاب پایین کمر باعث بروز سندورم دم اسبی می شود. این بیماری با دردهای شدید کمر و پا بروز می کند. علت دردهای شدید کمر مربوط به فتق دیسک، تروما، تصادفات اتومبیل و غیره است. در صورتی که عفونت یا التهاب علت ایجاد سندورم دم اسبی باشند می توان با داروهای ضد التهاب و آنتی بیوتیک این بیماری را درمان کرد.

اما در صورتی که فرد دچار بی اختیاری ادرار و مدفوع یا بی حسی در پاها شود، به سرعت به جراحی نیاز دارد. با عمل جراحی فشار را از روی اعصاب برداشته شده و از فلج دائمی شخص جلوگیری می شود. افرادی که این جراحی را انجام می دهند، برای بازگشت به زندگی عادی خود به فیزیوتراپی نیاز دارند. به همین دلیل بعد از جراحی، درمان های فیزیوتراپی مثل تمرینات ورزشی، بیوفیدبک و الکتروتراپی برای بیمار تجویز می شود.

امیدواریم با خواندن این مقاله توانسته باشید در مورد این سندروم و روشهای درمان آن اطلاعات کافی به دست آورید. در صورتی که سوالی در این مورد دارید، می توانید در بخش نظرات این مقاله برای ما بفرستید.