دیسک کمر یکی از بیماری‌هایی است که امروزه افراد زیادی به آن مبتلا می‌شوند. مشکلات کمردرد می‌تواند به دلایل مختلفی بروز کند. اغلب افراد تصور می‌کنند که وقتی صحبت از دیسک کمر می‌شود، همه علائمی همچون کمر درد را دارند، اما اینطور نیست! دیسک کمر معمولا با ضعف پا، درد و بی حسی همراه است! اما از کجا بفهمیم که دیسک کمر داریم و علائم دیسک کمر در پاها معمولا با چه نشانه‌هایی همراه است؟ برای بررسی کامل این موضوع تا انتهای مقاله با ما همراه باشید. برای دسترسی سریع به تیترها می توانید از فهرست زیر استفاده کنید.

فهرست
آناتومی دیسک کمر
علل دیسک کمر
درد دیسک کمر چگونه است؟
علائم دیسک کمر در پا
علائم دیسک کمر در پاها چه زمانی معمولا ظاهر می‌شود؟
انواع دیسک کمر
تشخیص دیسک کمر و درد پاها
عوارض احتمالی دیسک کمر و درد پاها
اما از کجا می‌توان متوجه شد که درد پا نشانه دیسک کمر است یا سیاتیک؟
درمان دیسک کمر و درد پا
درمان دیسک کمر و درد پا با فیزیوتراپی
درمان دیسک کمر و درد پاها با ورزش
پیشگیری از ابتلا به دیسک‌های کمری 

آناتومی دیسک کمر

دیسک‌های بین مهره‌ای بالشتک هایی هستند که به عنوان کمک فنر بین هر یک از مهره‌های ستون فقرات شما عمل می‌کنند. بین هر مهره یک دیسک وجود دارد و هر دیسک دارای یک حلقه بیرونی و یک ماده ژله‌ی نرم به نام هسته پالپوس است. ماده ژله‌ای موجود در دیسک‌های بین مهره‌ای با بالارفتن سن و سایر عوامل از شکاف ایجاد شده در دیواره دیسک بیرون می‌زند و باعث آسیب پذیر شدن دیسک خواهند شد. 

علل دیسک کمر

دیسک‌های ستون فقرات با گذشت زمان میزان آب طبیعی خود را از دست می‌دهند و همین موضوع باعث کاهش انعطاف پذیری و حتی فرسودگی و در نهایت پارگی دیسک خواهد شد. اکثر افراد به دلیل کهولت سن به این عارضه مبتلا می‌شوند، اما با این حال، افزایش سن تنها دلیل ابتلا به دیسک کمر نیست. بلند کردن برخی از اجسام سنگین و یا حتی مصرف برخی از داروهای خاص، خطر ابتلا به این بیماری را افزایش خواهد داد. 

درد دیسک کمر چگونه است؟

معمولا افراد مبتلا به دیسک کمر دردهایی را در کمر خود احساس می‌کنند، اما این علائم فقط به همین موضوع ختم نمی‌شود. ممکن است درد در ناحیه باسن، ران پا و حتی پشت زانو هم انتشار یابد. هرچه اعصاب بیشتری درگیر شود، ممکن است درد شما عمیق‌تر شود و حتی به پشت زانو و انگشتان پا هم برسد. همان طور که اشاره شد، حتی معمولا با بی حسی، سوزش، احساس ضعف و فلج اندام در پاها همراه است. معمولا این نشانه‌ها زمانی به شدیدترین حالت ممکن می‌رسد که فرد در حالت طولانی مدت در حالت ایستاده قرار بگیرد و یا اینکه شروع به راه رفتن کند.

بیشتر بخوانید: آشنایی با درد دنبالچه: علت، درمان و ورزش های مفید 

علائم دیسک کمر در پا

برا اینکه بتوانیم پاهای خود را حرکت دهیم و به راحتی راه برویم، باید تعدادی عصب در کنار کمر قرار بگیرند تا راه رفتن را امکان ‌پذیر کنند. اگر به هر دلیلی یکی از عصب‌های کمر آسیب ببیند، کار عصب دهی به پاها مختل می‌شود و بیمار علاوه بر کمردردهای شدید، ممکن است دردهای آزاردهنده را در ناحیه پا احساس کند. به خصوص زمانی که فرد در حالت ایستاده و یا در حال راه رفتن باشد، فشار بیشتری به عصب وارد می‌شود و همین موضوع باعث ایجاد دردهای شدید و آزاردهنده پا خواهد شد. بنابراین می‌توان گفت یکی از نشانه‌های دیسک کمر که بسیاری از افراد از آن رنج می‌برند، انتشار درد به پاها است.

در بیمارانی که به دیسک کمر مبتلا هستند، درد پاها اغلب به صورت شبانه است، اغلب بیماران از ایجاد و یک تنش در پاها و درد شبانه شکایت دارند. به عبارتی ساده‌تر هر دردی که در پاها احساس شود، ولی قابل تحریک مجدد با معاینه پزشک نباشد، معمولا می‌تواند از علائم دیسک کمر باشد. برخی از مهمترین علائم دیسک کمر در پاها به شرح زیر است:

• احساس سوزش پا
معمولا سوزش کف پا یکی از دردهای آزاردهنده شبانه است که می‌تواند خواب فرد را مختل کند. سوزش در دیسک کمر معمولا در قسمتی از پا دیده می‌شود و با درمان دارویی و مراقبت‌های پزشکی قابل کنترل است.

• احساس سردی و گرمی پا
از دیگر علائم دیسک کمر در پاها، احساس سردی و گرمی است. معمولا این احساس‌ها به دلیل اختلال در سیستم هدایتی بدن ایجاد می‌شود و با درمان دیسک کمر به راحتی قابل کنترل است.

• احساس گرفتگی و سفت شدن عضلات
یکی از شایع‌ترین علائم دیسک کمر در پاها، احساس گرفتگی و سفتی عضلات است که بسیاری از بیماران آن را تجربه می‌کنند. این اسپاسم عضلانی ممکن است دائمی باشد و ممکن است در برخی از مواقع به صورت موقت در بیماران مبتلا به دیسک کمر دیده شود.

• بی حسی در پاها و احساس خارش
معمولا با توجه به اینکه کدام دیسک کمر دچار آسیب شده است، بی حسی در پاها می‌تواند از علائم دیسک کمر باشد که معمولا به صورت موقت است اما با گذشت زمان دائمی می‌شود و آزاردهنده است. احساس خارش پا هم از دیگر علائم این عارضه است.

• احساس ضعف و فلج اندام
بیمارانی که به دیسک کمر مبتلا هستند، گاها در برخی از موارد، به راحتی نمی‌توانند پاهای خود را هنگام راه رفتن کنترل کنند و یا حتی توانایی بالا رفتن انگشتان خود را ندارند. در مواردی دیسک کمر باعث فلج شدن پاها می شود. این موارد یکی از خطرناک ترین و ناتوان کننده ترین علائم دیسک کمر است که خطرات زیادی برای فرد دارد. اگرچه با مراجعه به پزشک و طی کردن فرآیند درمانی تاحدودی می‌توان انتظار بهبودی داشت، ما به طور کلی آسیب‌هایی عصبی که منجر به ضعف می‌شوند، در بسیاری از موارد غیر قابل بازگشت هستند.

اگر شما هم علائم دیسک کمر را در خود احساس می کنید، پیشنهاد ما به شما این است که به مرکز فیزیوتراپی مهربان مراجعه نمایید. در کلینیک تخصصی مهربان شما توسط فیزیوتراپیست با انواع روش‌های تمرین درمانی و فیزیوتراپی تحت درمان قرار خواهید گرفت. برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت وقت مشاوره با شماره 02126741456 تماس بگیرید. 

علائم دیسک کمر در پاها چه زمانی معمولا ظاهر می‌شود؟

به طور کلی بروز علائم دیسک کمر به مراحل درگیر شدن دیسک بستگی خواهد داشت. برخی از علائم دیسک کمر در پاها ممکن است سریعا ظاهر نشود و یا حتی به قدری خفیف باشند که فرد توجهی به آن‌ها نداشته باشد. البته باید به این نکته توجه داشت که بروز دردهای ناشی از دیسک کمر معمولا به سلامت کلی افراد و سن بیمار تا حدود زیادی بستگی خواهد داشت.

پس از وارد شدن ضربه‌ها و فشارهای مکرر به دیسک‌ها، دیسک ضعیف شده و دچار فرسودگی خواهد داشت، با این اتفاق دیسک‌ها به مروز انعطاف پذیری خود را از دست می‌دهند و دچار برآمدگی و برجستگی می‌شوند و معمولا فرد در چنین مواقعی دچار دردهای جزئی در ناحیه کمر خواهد شد. اگر با ایجاد ضربه، دیسک‌ها دچار ترک خوردگی شوند، بیمار علاوه بر کمر درد، دردهای شدیدی را در پاهای خود احساس می‌کند و نیاز به اقدامات درمانی خاص دارد. 

انواع دیسک کمر

دیسک کمر معمولا با فتق دیسک بین مهره‌ای و یا پارگی دیسک همراه است که هر کدام ممکن است به دلائل مختلفی بروز دهد.

• دیسک کمر شدید و پارگی دیسک
دیسک‌ها به دلیل فشار بیش از حد، می‌توانند به طور ناگهانی دچار پارگی شوند. به عنوان مثال، سقوط از نردبان می‌تواند باعث ایجاد نیروی زیاد در ستون فقرات شود. اگر نیرو به اندازه کافی قوی باشد، یا باعث شکستگی مهره خواهد شد و یا می‌تواند پارگی دیسک را به همراه داشته باشد. حتی اگر خم شوید و سعی کنید چیزی را که خیلی سنگین است بلند کنید، این نیرو می‌تواند باعث پارگی دیسک شود.

بیشتر بخوانید: آیا پارگی دیسک باعث فلج شدن می‌شود؟

بسیاری از بیمارانی که از دیسک کمر رنج می‌برند، ممکن است دردهای شدیدی را در باسن و پاها تجربه کنند. ضعف و بی حسی در پاها، کاهش میل جنسی و اختلالات ادراری معمولا از علائم دیسک کمر شدید و پارگی دیسک است. اگر روی عصب فشار و درگیری زیادی وجود داشته باشد، این علائم معمولا به صورت خفیف یا متوسط نمایان خواهد شد.

• فتق دیسک بین مهره‌ای
دیسک فتق معمولا زمانی رخ می‌دهد که هسته درونی دیسک به بیرون درز کند. این موضوع باعث می‌شود که به ریشه عثب فشار وارد شود و ممکن است باعث درد و بی حسی در پاها شود. بسته به محل دیسک فتق، علائم دیسک کمر در پاها معمولا متفاوت است. فتق دیسک کمر در برخی موارد دردی در کمر ایجاد نمی‌کند ولی می‌تواند علت درد ناحیه ساق پا و ران شود. بنابراین، دیسک می‌تواند عامل ایجاد درد پا و درد در ساق پا و ران و باسن باشد ولی منشا اصلی آن در کمر باشد. 

تشخیص دیسک کمر و درد پاها

تشخیص دیسک کمر معمولا به معاینه فیزیکی و سابقه پزشکی نیاز دارد. برخی از متداول‌ترین سوالاتی که ممکن است پزشک شما در حین معاینه از شما بپرسد، عبارتند از:

• آیا دچار آسیب خاصی شده‌اید؟
• بی حسی و سوزن سوزن شدن در پاها را احساس می‌کنید؟
• آیا اخیرا دچار کاهش وزن، تب و یا بیماری شده‌اید؟
• آیا قبلا این مشکل را تجربه کرده‌اید؟

همچنین پزشک شما ممکن است معاینه عصبی برای بررسی رفلکس، توانایی راه رفتن و قدرت عضلات انجام دهد. حتی گاها در برخی از موارد پرتونگاری (اشعه ایکس) برای بررسی دقیق استخوان‌ها، اندام و بافت‌های داخلی استفاده می‌شود. پرتونگاری روندی منظمی از دیسک فتق را نشان نمی‌دهد ، اما به پزشک شما این امکان را می‌دهند، تا متوجه شوند که چقدر سایش و پارگی در ستون فقرات وجود دارد!

متداول‌ترین آزمایشاتی که امروزه برای تشخیص دیسک فتق انجام شده است ، اسکن MRI است. این تست بدون درد و بسیار دقیق است و هیچ گونه عوارض جانبی ندارد. تقریباً به طور کامل آزمایشات دیگری مانند میلوگرام و و سی تی اسکن هم در برخی از موارد برای تشخیص دقیق‌تر توسط پزشک تجویز خواهد شد. در سی تی اسکن تصاویر کامل و جامعی از تمامی بخش‌های بدن از جمله استخوان‌ها، عضله‌ها، اندام‌ها و چربی به دست می‌آید.

با این حال اگر دردهای ناشی از دیسک فتق مبهم باشد، ممکن است آزمایش های اضافی و تخصصی تری انجام شود. الکترومیوگرافی یا عضله‌نگاری برقی (EMG) می‌توانند تایید کنند که درد در پای شما در واقع از عصب آسیب دیده ناشی می‌شود. 

عوارض احتمالی دیسک کمر و درد پاها

به ندرت اتفاق می‌افتد که فتق دیسک بتواند کل کانال ستون فقرات ، از جمله تمام ریشه‌های عصبی را فشرده کند. در چنین مواقعی برای جلوگیری از فلج دائمی، ممکن است نیاز به عمل جراحی باشد.

با این حال، اگر ضعف، بی حسی و دردی که در پاهایتان احساس می‌کنید، به حدی شدید است که نمی‌توانید فعالیت‌های روزانه خود را انجام دهید، باید به پزشک مراجعه کنید. در برخی از موارد دیسک کمر ممکن است عوارض و خطراتی را برای فرد به همراه داشته باشد. اختلال عملکرد مثانه یا روده یکی از عوارض احتمالی دیسک کمر است که می‌تواند باعث بی اختیاری ادرار و مشکل در مثانه شود. بی اختیاری ادرار با روش‌های فیزیوتراپی درمان می‌شود. 

اما از کجا می‌توان متوجه شد که درد پا نشانه دیسک کمر است یا سیاتیک؟

احساس درد در پاها، بی حسی و ضعف پا، درد در ناحیه باسن و پشت پا مربوط به دردهای دیسک کمر است، در حالی که اگر هر کدام از علائم دیسک در پاها یک طرفه باشد و باعث ایجاد درد فقط در سمت پاهای شما شود، می‌تواند مرتبط با دردهای سیاتیکی باشد.

بیشتر بخوانید: چرا باید خواب رفتن پاها را جدی بگیریم؟ 

درمان دیسک کمر و درد پا

ممکن است برای بسیاری از افرادی که از دردهای آزاردهنده کمر و پا رنج می‌برند، ممکن است سوال ایجاد شود که آیا دیسک کمر خوب می‌شود؟ در برخی از موارد که شما دردهای خفیفی را تجربه می‌کنید، ممکن است استراحت و دارو درمانی تنها راه حل درمان این عارضه باشند.

• استراحت
استراحت حرکات ستون فقرات را کم کرده و باعث کاهش فشار داخل دیسک شود. اگر درد شدیدتر باشد، ممکن است لازم باشد چند روز و فعالیت خود را برای مدتی کاهش دهید. بعد از گذشت چند روز، باید وضعیت خود را بسنجید. در برخی از موارد حداکثر لازم است 48 ساعت استراحت کنید و نحوه استراحت درمان دیسک کمر معمولا می‌تواند به صورت خوابیده به پهلو یا طاق باز باشد.

• درمان دارویی
بسته به شدت درد شما، از روشهای مختلفی برای کنترل درد با داروها استفاده می‌شود. تسکین دهنده ضد درد مانند ایبوپروفن، ضد تشنج‌ها، شل کننده‌های عضلانی، تزریق کورتیزون (برای کاهش تورم یا التهاب ) و تزریق استروئید اپیدورال برای دردهای شدید ناشی از فتق دیسک، ممکن است به کاهش درد شما کمک کند.

• جراحی دیسک کمر
در صورت از بین رفتن عملکرد روده یا مثانه، وضعیت اضطراری و ضعف پیشرونده پا ممکن است عمل جراحی دیسک انجام شود. ابتلا به دیسک کمر لزوماً به این معنی نیست که شما نیاز به عمل جراحی خواهید داشت. در بیشتر موارد، دیسک فتق احتمالا نیازی به جراحی نخواهد داشت.

درمان دیسک فتق بستگی به علائم دارد. همچنین بستگی به این دارد که آیا علائم به طور پیوسته بدتر می‌شود یا بهتر؟ اگر علائم به طور مداوم بدتر شود، ممکن است پزشک شما جراحی را پیشنهاد دهد. 

درمان دیسک کمر و درد پا با فیزیوتراپی

در اغلب موارد نیازی به جراحی ستون فقرات نیست، و با کمک داررو درمان و روش‌های فیزیوتراپی می‌توان تا حدود زیادی علائم بیماری را کم کرد. به به کار گیری روش‌های سرما و گرما درمانی، تمرین درمانی، ماساژتراپی و الکتروتراپی می‌توان به کاهش دردهای ناشی از دیسک کمر جلوگیری کرد.

با توجه به راهکارهای درمانی فیزیوتراپی برای درمان دیسک کمر، زمانیکه از علائم دیسک کمر در پاها صحبت می‌شود، موضوع جدی است و در این مواقع دیسک فشار زیادی به عصب‌های حرکتی وارد می‌کند، به همین دلیل در چنین مواقعی معمولا از روش‌های درمانی پر تهاجمی مانند موارد زیر استفاده می‌شود:

• لیزر درمانی: با استفاده از انرژی لیزر، می‌توان با کاهش فشار از روی ریشه‌های عصبی تا حدودی زیادی به تسکین دردهای دیسک کمر در پاها کمک کرد.

• تزریق: تزریق ماده شیمیایی به درون دیسک، برای جمع شدن ناحیه بیرون زده دیسک، یکی از شایع‌ترین راهکارهای درمانی دیسک کمر در پاها است و نتایج خوبی به همراه دارد.

• جراحی بسته دیسک کمر: در موارد حادتر، معمولا جراحی میکرودیسکتومی کمر انجام می‌شود و هدف از این جراحی بهبود بخشیدن به علائم بیمار است. مزیت این روش نسبت به روش‌های سنتی این است که در طول عمل آسیب کمتری به قسمتهای طبیعی ستون فقرات وارد می شود. همچنین ممکن است شما سریع‌تر بهبود یابید.

در صورتی که عارضه دیسک کمر به شدیدترین حالت ممکن برسد و هیچ کدام از گزینه‌های درمانی جوابگو نباشد، معمولا از جراحی باز یا جراحی لامینکتومی دیسک کمر استفاده کرد.

اگر هر کدام از علائم گفته شده ستون فقرات در پاها را دارید، می‌توانید با ‌مراجعه به مرکز فیزیوتراپی مهربان تحت درمان قرار بگیرید. ما تمامی موارد مرتبط را تشخیص و درمان خواهیم کرد. کلینیک فیزیوتراپی مهربان به عنوان مجهز ترین و بهترین فیزیوتراپی غرب تهران آماده ارائه خدمات به همشهریان عزیز می باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت وقت مشاوره با شماره 02126741456 تماس بگیرید. 

درمان دیسک کمر و درد پاها با ورزش

تمرینات ورزشی دیسک کمر تخریب شده را ترمیم نمی‌کنند، اما در برخی از موارد با توجه به شرایط بیمار، ورزش‌های دیسک کمر برای او تجویز خواهد شد. به یاد داشته باشید که انتخاب ورزش مناسب برای دیسک کمر، باید تحت نظر پزشک متخصص یا فیزیوتراپیست انجام شود.

تمرینات ورزشی برای بهبودی و حفظ سلامت ستون فقرات بسیار مهم است. ورزش منظم ابتدایی ترین روش برای مقابله با مشکلات کمر است. برخی از تمرینات ورزشی موثر در این زمینه:

• حرکت کشش زانو تا سینه
برای انجام این حرکت، روی زمین دراز بکشید. زانوها را خم کنید و هر دو پا را روی زمین صاف نگه دارید. برای کشیدن یک زانو به سمت قفسه سینه از هر دو دست استفاده کنید. زانو را به مدت 5 ثانیه در مقابل قفسه سینه نگه دارید، شکم ها را محکم نگه داشته و ستون فقرات را به کف زمین فشار دهید. سپس این وضعیت را رها کنید و با پای مخالف دوباره مجددا شروع کنید. بهتر است 2 با رد روز این تمرین انجام شود.

• کشش چرخشی کمر
برای انجام این تمرین، روی زمین با زانوهای خم و پاهای صاف، دراز بکشید. سعی کنید، شانه‌ها را به طور محکم روی زمین نگه دارید، به آرامی هر دو زانو را خم کرده و به یک طرف بکشید. این موقعیت را برای 5 الی 10 ثانیه حفظ کنید سپس رها کنید. کشش چرخشی کمر می تواند به تسکین تنش در قسمت تحتانی کمر کمک کند.

• حرکت کشش گربه
مطابق تصویر از عرض مفصل ران و زانوها روی دستها و زانوها فاصله بگیرید. پشت خود را قوس دهید، شکم را به سمت ستون فقرات بکشید. سپس ماهیچه ها را به آرامی شل کنید و اجازه دهید شکم به سمت کف زمین متمایل شود. حدود پنج ثانیه این موقعیت را حفظ کنید و به موقعیت شروع بازگردید. 3 الی 5 بار در طول روز تکرار کنید.

• حرکت پل
برای انجام حرکت پل، روی زمین دراز بکشید و زانوها را خم کنید، پاها را صاف در عرض لگن ران از یکدیگر قرار دهید.پا را به کف فشار دهید و در کنار هم نگه دارید. 15 بار تکرار کنید و سپس 1 دقیقه استراحت کنید.

پیشگیری از ابتلا به دیسک‌های کمری

مواردی زیادی وجود دارند که به پیشگیری از ابتلا به دیسک‌های کمری کمک زیادی خواهند کرد:

• ورزش: تمرین درمانی و انجام ورزش‌های موثر به تثبیت ستون فقرات کمک زیادی خواهد کرد.

• حفظ وزن: همان طور که گفته شد، افزایش وزن استرس بیشتری بر روی ستون فقرات وارد خواهد کرد؛ بنابراین سعی کنید برای پیشگیری از ابتلا به دیسک کمر وزن خود را در حالت نرمال نگه دارید.

• وضعیت استقرار بدن: حالت بدنی خوب باعث کاهش فشار بر روی ستون فقرات خواهد شد. هنگام بلند کردن اجسام سنگین سعی کنید از وضعیت مناسب بدنی استفاده کنید.

در آخر اگر سوالی در مورد دیسک کمر و درد پاها دارید می توانید زیر همین مقاله در قسمت نظرات مطرح بفرمایید.