درباره آب درمانی چه می‌دانید؟ فواید آب درمانی چیست؟ آب درمانی یا هیدروتراپی Hydrotherapy چه مزایایی برای سلامتی بدن به همراه دارد؟ این‌ها ممکن است سوالاتی باشد که در مورد آب درمانی به ذهن شما خطور کند. فیزیوتراپی در آب یا آب درمانی روش جدیدی نیست. در حقیقت، صدها سال انجام شده است و اکنون بخشی جدایی ناپذیر از روش‌های طب سنتی است. با این وجود، بسیاری از ما با مفهوم هیدروتراپی، تاثیرات مهم آب درمانی بر انواع بیماری‌ها و اینکه آب درمانی دقیقا چگونه می‌تواند به سلامتی ما کمک کند ، نا آشنا هستیم. در ادامه با برخی از مزایا و فواید آب درمانی با ما همراه باشید. برای دسترسی به قسمت های مختلف مقاله می توانید از فهرست زیر کمک بگیرید.

فهرست
هیدروتراپی ( آب درمانی ) چیست؟
فواید آب درمانی
تمرینات آب درمانی
آب درمانی تا چه اندازه موثر است؟
انواع آب درمانی و کاربردهای آن در فیزوتراپی
تکنیکهای مورد استفاده هیدروتراپی در فیزیوتراپی
آب درمانی برای چه افرادی توصیه نمی‌شود؟
سخن آخر 

هیدروتراپی (آب درمانی) چیست؟

آب درمانی با نام‌های دیگری همچون استخر درمانی با هیدروتراپی شناخته می‌شود. طبق تعریف، آب درمانی در اصل، روشی درمانی به منظور کاهش درد و افزایش دامنه حرکات با استفاده از آب و ارتقاء سلامت جسمی است. انجام تعداد زیادی از فعالیت‌های آب درمانی، می‌تواند خستگی عضلات را برطرف کند. همچنین بخشی از رویکردهای فعالیت‌های فیزیوتراپی در آب، در تسکین و برطرف کردن درد استفاده می‌شود. در آب درمانی، از آب سرد برای تحریک، نیرو بخشیدن و افزایش فعالیت درونی بدن استفاده می‌شود، در حالی که از آب گرم برای آرامش و تسکین استفاده می شود. 

فواید آب درمانی

آب درمانی یا هیدروتراپی به عنوان یک فعالیت ورزشی، مزایای زیادی برای سلامت جسم به همراه خواهد داشت. از ساده‌ترین فواید آب درمانی می‌توان به رفع خستگی، لاغری، تقویت عضلات و ماهیچه‌های بدن اشاره کرد. در ادامه با برخی از مهمترین مزایای هیدروتراپی آشنا می شوید.

کاهش درد عضلات و تسکین درد
جریان آب می‌تواند در گرفتگی عضلات و همچنین کاهش درد موثر باشد. کاهش فشار ناشی از وزن، یکی از مهمترین مزایای انجام تمرینات فیزیوتراپی در آب است. بی وزنی که در زیر آب احساس می‌کنید، تنش در اندام‌ها را آرام و عضلات را تقویت می‌کند. گرمای آب باعث کم شدن گرفتگی عضلات می شود و دامنه حرکت را افزایش می‌دهد. بعلاوه، هیدروتراپی باعث ترشح اندورفین‌ها می‌شود و به عنوان یک ضد درد طبیعی عمل می کند و باعث کاهش درد عضلات می شود.

تقویت عضلات آسیب دیده و آرامبخشی عضلات
جریان آب گرم، باعث افزایش دمای بدن، افزایش جریان خون در سیستم گردش خون و در نتیجه کاهش درد می‌شود. گردش خون درمان شده به نوبه خود در بهبودی بافت‌های آسیب دیده و احیای عضلات یا مفاصل آسیب دیده کمک می‌کند. فرد متخصص در این زمینه با استفاده از تجهیزاتی مثل پدال‌های آب، جریان آب را به قسمت‌هایی از بدن بیمار که نیاز است، به جریان می اندازد، در نتیجه جریان آب به ریلکس شدن عضلات فرد بیمار کمک می کند. حتی انجام حرکات کششی در آب، به افزایش بهتر و سریع‌تر حرکات دامنه مفاصل، کمک زیادی خواهد کرد.

تقویت سیستم ایمنی بدن
افزایش جریان خون و گردش گلبول‌های سفید در بدن باعث بهبود کارایی لنف (یک مایع در سیستم ایمنی بدن که به جمع آوری و خلاص شدن بدن از مواد زاید کمک می‌کند) شده و به همین دلیل سیستم ایمنی بدن تقویت می شود.

اگر شما هم از مشکلاتی مانند گرفتگی عضلات، افسردگی، چاقی، کمردرد های مزمن و حتی پوکی استخوان رنج می‌برید، بهتر است درمان‌های تخصصی فیزوتراپی در آب را امتحان کنید. می‌توانید از متخصصان مرکز فیزیوتراپی مهربان مشاوره بگیرید. جهت کسب اطلاعات و رزرو وقت با شماره 02126741456 تماس حاصل فرمایید.

سم زدایی
استفاده از سونا و اتاق بخار در آب درمانی، باعث تعریق زیاد می شود و به عنوان یک روش اصلی برای از بین بردن سموم بدن است. در این روش، ناخالصی‌ها و سموم از طریق پوست پاک خواهد شد و به سم زدایی بدن کمک می‌شود.

درمان افسردگی و کاهش استرس
معمولا آب درمانی، علاوه بر جنبه‌های پزشکی و کاهش درد عضلات، به فرد بیمار کمک می‌کند با استفاده از این روش، احساس خوبی را تجربه کند. انجام تمرینات فیزوتراپی در آب، با کمک به کاهش فشار خون ناشی از استرس، می‌تواند بطور موثری باعث کم شدن استرس شود. همچنین ممکن است واکنش بدن در برابر اضطراب را کند کرده و اندورفین‌ها را آزاد کند . بنابراین؛ اگر از خستگی مفرط عضلات رنج می‌برید، آب درمانی می‌تواند روش موثری برای شما باشد.

کاهش وزن و لاغری سریع شکم و پهلو
آب درمانی برای افرادی که اضافه وزن دارند، می‌تواند گزینه مناسبی باشد. آب گرانش را خنثی کرده و از مفصل و ماهیچه‌ها محافظ می‌کند در نتیجه انجام دادن حرکات مختلف فیزوتراپی در آب، به لاغری شکم و پهلو کمک زیادی خواهد کرد.

برخی دیگر از فواید آب درمانی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• جلوگیری از پوکی استخوان
• افزایش حرکات روده و یبوست
• بهبود کمر درد
• درمان آرتروز
• سلامت زیبایی پوست و مو
• افزایش سوخت و سازهای بدن
• بهبود کیفیت خواب
• بهبود فعالیت‌های سیستم تنفسی و قلب 

تمرینات آب درمانی

تمرینات آب درمانی مختلفی وجود دارد که با کمک آن‌ها می‌توان به بهبود بسیاری از دردهای عضلانی کمک کرد. معمولا هر کدام از تمرینات آب درمانی توسط شخص درمانگر با توجه به شرایط بیمار تجویز خواهد شد. این تمرینات معمولا، شامل گرم کردن، قدرت، کشش و استقامت عضلانی و رها سازی است.

• تمرینات کششی:
تمرینات کششی در آب، باعث افزایش دامنه حرکات و انعطاف پذیری مفاصل می شود. از جمله تمرینات کششی می‌توان به تمرین کشش با دست صاف اشاره کرد. برای انجام این تمرین، آرنج خود را صاف نگه دارید، کف دست را به سمت بالا بچرخانید و دست را به سمت جلو هل دهید. می‌توانید همزمان کف دست دیگر را به پایین بچرخانید و دست را به عقب هل دهید و سپس سعی کنید دستتان را عوض کرده و این حرکت را چند بار تکرار کنید.

• تمرینات رها سازی یا ریلکسیشن:
برای انجام این تمرینات معمولا از آب گرم استفاده می‌شود و برای اینکه جنبه هوازی داشته باشند، بهتر است با شدت کم و زیاد انجام شود تا بیمار احساس بهتری داشته باشد.

• تمرینات استقامتی و قدرتی:
برای استقامت عضلانی، می‌توانید دیوار استخر را نگه‌ دارید و روی یک پا بایستید، پایتان را خم و صاف کرده و حرکت دوچرخه زدن را انجام دهید. سپس این تمرین را با پای دیگر مجددا تکرار کنید.

• تمرینات پاندولی:
تمرینات پاندولی شامل تمرینات متعددی است که در جهت تسکین درد بیمار انجام می‌شود. تمرین پاندولی جلو به عقب، تمرین پاندولی دایره‌ای، تمرین کششی پاندولی و غیره... از جمله این تمرینات هستند. به عنوان مثال برای تمرین پاندولی دایره‌ای، در حالی که دست خود را روی لبه استخر گذاشته‌اید، صاف بایستید و دست مخالف را در یک دایره در جهت عقربه‌های ساعت و سپس در خلاف جهت عقربه‌های ساعت حرکت دهید. 

آب درمانی تا چه اندازه موثر است؟

مطالعات علمی نشان داده است هیدروتراپی می‌تواند قدرت و تناسب اندام عمومی در افراد مبتلا به انواع مختلف آرتروز و دردهای عضلانی را بهبود بخشد. این تمرینات می‌تواند متناسب با نیازهای فردی شما باشد، بنابراین با استفاده از آب درمانی، می‌توانید به آرامی و به تدریج قدرت و انعطاف پذیری عضلات خود را تقویت کنید.

تمرینات آب درمانی معمولا برای هر فرد، به صورت جداگانه تنظیم می‌شود و انجام برخی از فعالیت‌های آب درمانی ممکن است باعث شود احساس کنید که می‌توانید یک نوع تمرین را بیشتر از حد معمول انجام دهید، بنابراین مراقب باشید که بیش از حد آن تمرین را انجام ندهید. ورزش و گرمای آب ممکن است باعث شود بعد از درمان، احساس خستگی کنید، اما به یاد داشته باشید که این مسئله کاملا طبیعی است و جای نگرانی نیست. به طور کلی، هیدروتراپی یکی از مطمئن‌ترین روش‌ها برای درمان آرتروز و کمردرد است.

تمرینات فیزیوتراپی در آب بهتر است زیر نظر دکتر متخصص انجام شود تا احتمال بروز عوارض جانبی به حداقل برسد.

بیشتر بخوانید : 9 تا از شایعترین انواع آرتروز را بشناسید

قبل از شروع هیدروتراپی، وضعیت جسمانی شما توسط شخص درمانگر مورد بررسی قرار می گیرد. فیزیوتراپیست‌ها در مورد سلامت عمومی و حتی بیماری آرتروز شما سوال می پرسند و نیازهای فردی شما را ارزیابی می‌کنند. اشخاص درمانگر با استفاده از این اطلاعات در مورد مناسب بودن هیدروتراپی برای شما و مزایای آن، با شما صحبت می کنند. این ارزیابی اولیه به طور معمول حدود 30 الی 45 دقیقه طول می‌کشد و یک دوره هیدروتراپی معمولا شامل پنج یا شش جلسه 30 دقیقه‌ای است.

انواع آب درمانی و کاربردهای آن در فیزوتراپی

از جمله روش‌های فیزیوتراپی در آب، استفاده از فشار خارجی آب مانند یک عامل ماساژ دهنده و یا حتی قرار گرفتن بدن در حوضچه‌های آب در ترکیب با مواد مختلف است. هیدروتراپی شامل انواع مختلفی از درمان‌ها از جمله:

• استخرهای آب درمانی
• ماساژ آب گرم: از مزایای ماساژ آب گرم می‌توان به بهبود گردش خون، شل شدن عضلات و تسکین درد اشاره کرد. ماساژ آب گرم باعث کاهش دردهای ناشی از آرتروز و همچنین درد در بافت‌های نرم خواهد شد. تجربه نشان داده است که حرکات آب درمانی بعد از عمل رباط صلیبی هم تا حدود زیادی در کاهش درد تاثیر گذار بوده است. حتی در بسیاری از موارد، افرادی که از دردهای مزمن زانو رنج می‌برند، می‌توانند آب درمانی را برای بهبود درد زانوهایشان انتخاب کنند.
• حمام‌های حرارتی و سونا
• کیسه آب سرد و گرم: کیسه‌های آب را به راحتی می‌توان در نواحی آسیب دیده قرار داد. کیسه‌های آب گرم باعث شل شدن عضلات و بهبود جریان خون می‌شوند و در درمان بیماری آرتروز، پوکی استخوان و مواردی از این قبیل تاثیر گذار هستند. شل شدن عضلات، افزایش جریان خون و رفع مواد شیمیایی آلوژنیک از جمله مزایای استفاده از آب گرم در آب درمانی است. 

تکنیکهای مورد استفاده هیدروتراپی در فیزیوتراپی

آب درمانی همانند سایر ورزش‌ها، انواع مختلفی دارد که طبق نظر فیزیوتراپیست با توجه به نیازهای درمانی شما، انجام هر کدام از این روش‌ها به شما توصیه خواهد شد. برخی از رایج‌ترین روش‌های آب درمانی عبارتند از:

• روش واستو (انجام دادن حرکات کششی در زیر آب): در این حرکت، فشار وارد شده بر مفاصل، کم می شود و تا حدود زیادی درد بیمار تسکین می یابد. معمولا این روش برای بیمارانی که از مشکلات آرتروز رنج می‌برند، توصیه می‌شود.

• هالیویک: سعی در ایستادن و حفظ تعادل از ویژگی‌ این روش فیزیوتراپی در آب است. معمولا این روش برای بیمارانی که دچار فلج مغزی شده‌اند، توصیه می‌شود و فرد بیمار با انجام تمریناتی که توسط دکتر یا متخصص درمانگر تجویز شده است، تمرینات مربوط به درست ایستادن و حفظ تعادل را آموزش خواهد دید.

• روش سیال در استخر: حرکات سیال توسط شخص درمانگر و با توجه به نوع بیماری برای فرد تجویز خواهد شد، در این روش بیمار باید پشت خود را به دیوار استخر بچسباند و تا گردن در آب فرو برود و همزمان سعی کند حرکات آهسته و ریتمیک را انجام دهد.

• آی چی: این روش، شامل تمرینات تنفسی و آرامبخش است. تکرار این حرکات ورزشی باعث افزایش قدرت بدنی می‌شود.

• حرکت قدم زدن در آب برای درمان کمر دردهای مزمن: این نوع حرکت معمولا برای بیمارانی که دچار کمردردهای مزمن هستند، توصیه می‌شود. فرد بیمار با توجه به برنامه فیزیوتراپی که برای او تنظیم شده است، در آب استخر قدم می‌زند تا درهای مزمن و آزاردهنده کمر او کم شود. 

آب درمانی برای چه افرادی توصیه نمی‌شود؟

اگر چه آب درمانی به عنوان یک روش مطمئن برای کاهش درد عضلات، لاغری، رفع خستگی و بسیاری از موارد دیگر توصیه می‌شود، اما با این حال، برای افرادی با یک سری علائم خاص به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود. در ادامه برخی از علائم و نشانه‌هایی که ممکن است افراد داشته باشند و در چنین شرایطی، آب درمانی برای آنان مفید نیست، آورده شده است:
مرکز فیزوتراپی مهربان یکی از مجهزترین و پیشرفته‌ترین مراکز هیدروتراپی در تهران است که برای انجام تمرینات آب درمانی و حتی مشاوره در این زمینه می‌توانید با آنان در تماس باشید.

• افرادی که به بیماری صرع مبتلا هستند.
• افرادی که به دیابت، فشارخون و پوکی استخوان شدید مبتلا هستند.
• تکرر ادرار یا بی اختیاری ادرار
• بیماری هیدروفوبیا یا ترس از آب
• کشیدگی یا پارگی عضلات

بیشتر بخوانید : تشخیص و درمان پارگی عضلات

چنانچه شما مشکلی در این زمینه یا موارد مشابه دارید، می توانید جهت دریافت وقت مشاوره و معاینه با شماره 02126741456 تماس بگیرید. 

سخن آخر

آب درمانی یا هیدروتراپی سال‌هاست برای درمان بیماران با شرایط جسمانی مختلف در جهت بهبود سلامتی آنان استفاده می‌شود. یکی از اصلی‌ترین مزایای آب درمانی، طبیعی بودن آن است که هیچگونه عوارض جانبی برای بیمار ندارد. استفاده از هیدروتراپی و سایر روش‌های درمانی فیزیوتراپی در آب، به این معنا است که لازم نیست شما قرص‌های شیمیایی مصرف کنید یا به دنبال جراحی‌های گران قیمت باشید.

شما می توانید سوالات خود در مورد فیزیوتراپی در آب یا آب درمانی را از طریق بخش نظرات زیر این مقاله با ما مطرح کنید. برای دیدن پاسخ سوال خود به همین صفحه برگردید.