فتق دیسک گردن یکی از بیماری های شایع در جامعه امروز ماست. با این که معمولا افراد مسن به فتق دیسک گردن دچار می شوند اما سبک زندگی امروزی تمامی سنین را در معرض این بیماری قرار داده است. در این مقاله بعد از شناختن ساختار دیسک گردن، به بررسی علت ها و علائم و درمان فتق دیسک گردن از طریق فیزیوتراپی می پردازیم. شما می توانید از فهرست زیر برای دسترسی به بخش های مختلف مقاله استفاده نماید.
فهرست
آناتومی ستون فقرات گردن
آناتومی دیسک گردن
فتق دیسک گردن چیست
انواع دیسک گردن
علائم فتق دیسک گردن
علت های فتق دیسک گردن
راههای تشخیص دیسک گردن
چه افرادی در معرض فتق دیسک گردن هستند
روش های درمان دیسک گردن
درمان دیسک گردن با دارو
درمان دیسک گردن با فیزیوتراپی
توصیه هایی در خصوص دیسک گردن
آناتومی ستون فقرات گردن
گردن و ستون فقرات گردن، ساختار منظمی از استخوان ها، اعصاب، ماهیچه ها، رباط ها و تاندون ها هستند. ستون فقرات گردن ساختار ظریفی دارد و در عین حال بسیار قوی و انعطاف پذیر است و گردن را در همه جهات حرکت می دهد. گردن در بردارنده رشته های عصبی نخاع است که پیام مغز را به قسمت های مختلف بدن ارسال می کند. ستون فقرات گردن از 7 استخوان فشرده تشکیل شده است. این استخوان ها از C1 تا C7 نام گذاری شده اند. ستون فقرات گردن از بالا به جمجمه و از پایین به بالای کمر و هم سطح شانه متصل می شود.
بیشتر بخوانید: شکستن قولنج گردن چیست و چرا رخ می دهد؟
ستون فقرات گردنی چندین نقش مهم در بدن ایفا می کند:
- حفاظت از نخاع: هر مهره ستون فقرات گردن دارای یک سوراخ بزرگ برای عبور نخاع است. این مهره ها با هم نخاع را در داخل یک تونل استخوانی محافظت می کنند که به آن کانال نخاعی می گویند.
- حمایت از سر و حرکت آن: سر به طور متوسط بین 4 تا 6 کیلوگرم وزن دارد. ستون فقرات گردن دائما در حال تحمل این بار سنگین است. همچنین ستون فقرات گردن، علاوه بر حمایت از سر، اجازه می دهد تا گردن انعطاف پذیر بوده و دامنه حرکت بالایی داشته باشد.
- تسهیل جریان خون به مغز: سوراخ های کوچک در ستون فقرات گردن، مسیری را را برای انتقال خون به مغز فراهم می کنند.
آناتومی دیسک گردن
دیسک های گردنی پدهای غضروفی نرمی هستند که در میان مهره های ستون فقرات قرار دارند. درون دیسک گردن یک ماده ژل مانند است که 70 تا 90 درصد آن را آب تشکیل می دهد و به آن هسته دیسک می گویند. وظیفه دیسک های گردن، جذب شوک و تنش های وارده به گردن است. در ستون فقرات گردن شش دیسک وجود دارد. دیسک های گردن از استخوان مهره گردن حمایت می کنند و در عین حال امکان انعطاف پذیری حرکات سر را فراهم می کنند. یکی از دلایلی که باعث درد دیسک های ستون فقرات می شود کم آبی دیسک کمر و گردن است که اگر درمان نشود فرد با مشکلاتی روبه رو می شود.
بیشتر بخوانید: آشنایی با بیماری رادیکولوپاتی و درمان فیزیوتراپی
فتق دیسک گردن
فتق دیسک گردن که عامیانه به آن دیسک گردن میگوییم، زمانی اتفاق می افتد که هسته داخلی دیسک دچار فتق (جابجایی) شود یا از دیسک بیرون بزند و بر ریشه عصب مجاور فشار آورد. همچنین اگر به هر دلیلی هسته درون دیسک با عصب های نخاعی تماس پیدا کند یک واکنش شیمیایی میان آن ها اتفاق می افتد. این واکنش، عصب ها را متورم و ملتهب می کند. دردی که بیمار در این بیماری احساس می کند به علت همین التهاب عصبی نخاعی و تورم ناشی از فشار فتق دیسک است. با گذشت زمان، فتق ممکن است کاهش یابد و مقداری از درد پشت سر و گردن بیمار کم می شود.
انواع دیسک گردن
فتق دیسک گردن انواع مختلفی دارد:
دیسک محدب: در این دسته مکان دیسک تغییر نمی کند و ملتهب شدن دیسک باعث انبساط جزئی دیسک شده و به اعصاب فشار وارد می کند.
دیسک گسسته و ترک خورده: این حالت زمانی اتفاق می افتد که دیسک ترک بخورد و یا به طریقی مرکز دیسک تحت فشار قرار بگیرد و بیرون بزند.
دیسک پاره شده: گاهی ممکن است شدت آسیب به قدری زیاد باشد که قسمتی از دیسک کاملا پاره شده و ماده ژل مانند درون دیسک در کانال نخاعی قرار بگیرد.
بیشتر بخوانید: آیا گردن درد خطرناک است؟
علائم فتق دیسک گردن
مهمترین علائم بالینی فتق دیسک گردن را در ادامه مشاهده می کنید:
درد در شانه ها وگردن
اگر فتق دیسک گردن دارید ممکن است در طول بازوها و دست ها احساس درد کنید. فتق دیسک گردن می تواند باعث ایجاد درد در شانه ها و گردن (در هنگام چرخش سر یا خم شدن گردن) شود. گاهی اوقات ممکن است بیمار اسپاسم شدید عضلانی داشته باشد. همچنین در مواردی ممکن است زنان باردار در ناحیه بین دو کتف خود درد احساس کنند که دلایل زیادی دارد. خواندن مقاله علت درد بین دو کتف در بارداری به شما در پیدا کردن جواب سوالاتتان و راههای درمان آن کمک می کند.
بیشتر بخوانید: علتهای درد و سوزش بین دو کتف را بهتر بشناسیم.
سرگیجه و سردرد
هنوز رابطه ای میان سرگیجه و فتق دیسک گردن پیدا نشده است اما سرگیجه بعضی از بیماران پس از درمان دیسک گردن بهبود یافته است. بر خلاف سرگیجه، سر درد با دیسک گردن ارتباط دارد. بسیاری از بیماران تصور می کنند سر درد های طولانی آن ها به دلیل میگرن است در صورتی که می تواند به علت فتق دیسک گردن باشد.
در مرکز فیزیوتراپی مهربان، هدف ما از درمان دیسک گردن تنها کاهش درد نیست. ما در مرکز فیزیوتراپی مهربان با کادری متخصص و تجهیزات روز دنیا، شما را در بازیابی انعطاف پذیری ستون فقرات و تقویت عضلات دست و گردن یاری می کنیم. می توانید جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره 02126741456 تماس حاصل فرمایید.
دردهای عضلانی دست ها
معمولا درد بازو اولین نشانه فتق دیسک گردن است. زیرا عصب بازوها به ستون فقرات گردن بسیار نزدیک می باشد. فشاری که فتق دیسک گردن به عصب های اطراف وارد می کند باعث انتشار درد در امتداد عصب بازو می شود. علاوه بر درد بازو، مورمور شدن و سوزش نیز در بازو و نوک انگشتان احساس می شود.
علائم فتق دیسک گردن به محل فتق و محل پاسخ به درد بستگی دارد. هر کدام از مهره های C1 تا C7 گردن درد را در ناحیه متفاوتی از دست منتشر می کنند.
فشار روی نخاع
اگر فتق دیسک گردن به نخاع فشار وارد کند می تواند علائم زیر را به همراه داشته باشد:
- نا هنجاری در راه رفتن
- احساس مور مور شدن در پاها
بیشتر بخوانید: چرا باید خواب رفتن پاها را جدی بگیریم؟
- از دست دادن تعادل
- مشکل در استفاده از دست ها
موارد گفته شده الگوهای معمولی درد در ارتباط با فتق دیسک گردن هستند اما مطلق نیستند. بعضی از افراد ممکن است درد کاملا متفاوتی حس کنند و علائم دیگری داشته باشند. بسیاری از بیماران به اشتباه دردهای بازوی خود را به بیماری هایی مانند بیماری های قلبی نسبت می دهند. توصیه می شود حتما از یک فیزیوتراپیست هم برای بررسی علت درد خود مشورت بگیرید.
علت های فتق دیسک گردن
تشخیص این که دقیقا چه چیزی باعث فتق دیسک گردن شده است کمی دشوار است. این بیماری اغلب بی دلیل و به آرامی پیشرفت می کند. با اینکه بین دیسک گردن و آرتروز گردن تفاوت هایی وجود دارد اما علل زیر می تواند باعث دیسک و آرتروز گردن شود:
سن: دیسک گردن افراد جوان دارای مقدار زیادی آب (ماده ژل مانند درون هسته) است. اما با گذشت زمان و هرچه سن بالاتر می رود از مقدار آب کم می شود. آب کم تر درون دیسک یعنی انعطاف پذیری کم تر. کاهش انعطاف پذیری باعث آسیب پذیرتر شدن دیسک در مقابل حرکات و چرخش گردن می شود. در افراد مسن دیسک گردن آن ها با کم ترین نیرویی دچار آسیب می شود.
ژنتیک: فتق دیسک گردن می تواند یک بیماری ارثی باشد.
حرکت ناگهانی: چرخش و حرکت ناگهانی گردن می تواند به دیسک ها آسیب بزند.
فشار ناگهانی: بلند کردن یک جسم سنگین به دیسک ها فشار وارد می کند و ممکن است دیسک پاره و یا جابجا شود.
ضربه: ضربات ناشی از تصادف ها و برخورد اشیاء با گردن باعث آسیب به دیسک ها می شود.
راههای تشخیص دیسک گردن
گاهی ممکن است دیسک گردن با سندروم درد میوفاسیال گردن اشتباه گرفته شود در نتیجه اولین راه تشخیص این بیماری، معاینه فیزیکی بیمار است. دراین نوع معاینه پزشک دامنه حرکتی گردن و نواحی دردناک ستون مهره های گردن را بررسی می کند. اما برای تشخیص دقیق فتق دیسک گردن نیاز به تصویر برداری است:
اسکن ام آر آی: بهترین آزمایش برای تشخیص فتق دیسک گردن MRI (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی) است. اسکن MRI می تواند کوچکترین التهاب عصبی ناشی از دیسک گردن را به تصویر بکشد.
سی تی اسکن: MRI اولین آزمایش برای تشخیص است، اما گاهی اوقات ممکن است انجام سی تی اسکن هم توصیه شود. زیرا سی تی اسکن حساسیت بیشتری دارد و می تواند حتی کوچکترین مورد التهابی عصب را نشان دهد.
آزمایش میلوگرام: میلوگرام یک آزمایش تهاجمی است. به گونه ای که یک مایع شفاف به درون کانال نخاعی (میان ستون فقرات) تزریق می شود. با تابش اشعه X روی این مایع می توان میزان فشار و التهاب عصب های نخاع در اثر فتق دیسک گردن را بررسی کرد.
بیشتر بخوانید: علائم و درمان درد گردن (سرویکالژیا)
چه افرادی در معرض فتق دیسک گردن هستند
خطر فتق دیسک گردن عمدتا در افرادی بین 30 تا40 سال بیشتر است. اگرچه افراد میانسال و سالخورده بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری قرار دارند. همچنین هر فعالیتی که باعث شود گردن برای مدت طولانی خم باشد یا به آن فشار وارد کند برای دیسک گردن ضرر دارد. مانند مطالعه طولانی مدت، استفاده زیاد از تلفن همراه و کامپیوتر.
روش های درمان دیسک گردن
در اکثر موارد، درد های ناشی از فتق دیسک گردن می تواند با دارو کنترل شود، و درمان های غیر جراحی (که به اصطلاح محافظه کارانه نیز نامیده می شوند) و فیزیوتراپی برای رفع علائم کافی هستند. استراحت کردن، استفاده از گردنبند های طبی و انجام ورزشهای دیسک گردن اولین و ساده ترین روش درمانی فتق دیسک گردن است.
بیشتر بخوانید: درمان فیزیوتراپی آرتروز گردن
درمان دیسک گردن با دارو
در مراحل اولیه بیماری داروهای ضد التهابی به درمان کمک می کند. داروهای ضد التهاب، درد را کاهش داده و به درمان کمک می کنند. برای بیماران مبتلا به دردهای شدید، استروئید ها می توانند اثر بخش باشند. دقت شود که استفاده از دارو باید زیر نظر پزشک باشد.
درمان دیسک گردن با فیزیوتراپی
فیزیوتراپی فتق دیسک گردن از بهترین روش های درمان این بیماری است. درمان فیزیوتراپی یک روش درمانی غیر تهاجمی و بدون اثر جانبی است. در مرکز فیزیوتراپی دکتر مهربان ما با توجه به میزان آسیب وارده به دیسک، موثرترین روش درمانی را به کار می گیریم. هدف ما بازگرداندن قوای عضلات و کمک به عدم بازگشت بیماری است. در ادامه بعضی از درمان هایی که در فیزیوتراپی مهربان انجام می شوند توضیح داده شده است.
حرکات کششی
حرکات کششی برای تقویت و بازتوانی عضلات گردن عمدتا شامل حرکات زیر هستند:
حرکت کبری
با شکم روی زمین دراز کشیده و دستان خود را به اطراف بکشید. زبان را به کف دهان چسبانده و شانه های خود را به هم نزدیک کرده و به همراه پاها و سر را از زمین بلند کنید. 10 ثانیه در این موقعیت بمانید و سپس به حالت اول برگردید.
بالا بردن چانه
چهار زانو بنشینید و کمر و گردن را در یک راستا قرار دهید. چانه را به آرامی جلو عقب ببرید. دقت کنید که به ستون فقرات گردن فشار و ضربه وارد نکنید. در هر بار 10 حرکت انجام دهید.
بالا انداختن شانه
در حالی که نشسته اید تیغه های شانه را به هم بزنید و یک یا دو ثانیه نگه دارید. سپس شانه ها را به حالت عادی برگردانید. این حرکت را 20 بار تکرار کنید.
حرکت پروانه
نشسته یا ایستاده، دست های خود را روی شانه ها قرار دهید و کف دست رو به پایین باشد. حال آرنج ها را به هم نزدیک کنید. این حرکت را 10 ثانیه نگه داشته و تکرار کنید.
ماساژ درمانی و درمان های دستی
بدن شما به طور معمول می تواند در مدت شش هفته یا بیشتر با فتق دیسک گردن مقابله کند. در این میان ممکن است دردهای عضلانی، بیمار را اذیت کند. ماساژ درمانی می تواند در درمان علائم فتق دیسک گردن، مانند کاهش درد و اسپاسم عضلانی مفید باشد. ماساژ یک روش امن و سنتی برای درمان فتق دیسک گردن است. همچنین ماساژ درمانی به شما کمک می کند از داروهای ضد درد اجتناب کنید.
درای نیدلینگ
در روش درای نیدلینگ از سوزن های نازک کوچکی برای تحریک نقاط ماشه ای گردن استفاده می شود. به همراه سوزن یک میله کوچک الکتریکی برای باردار کردن سوزن و تحریک بافت های عضله استفاده می گردد. فرو کردن سوزن در گردن بی درد است و چندین دقیقه بیشتر طول نمی کشد. این روش زمانی که با روش تکارتراپی انجام شود بسیار کارامدتر خواهد بود.
گرم و سرد کردن
گرم و سرد کردن، یکی از روش های کاهش درد و التهاب فتق دیسک گردن است. سرد کردن باید در دو سه روز اول بیماری انجام شود. پس از آن با توجه شرایط بیمار از یکی از روشهای گرم کردن یا سرد کردن استفاده می شود.
اولتراسوند تراپی
اولتراسوند تراپی اغلب برای تابش حرارت عمیق به ساختارهای نرم بافت های بدن استفاده می شود. گرم شدن تاندون ها، عضلات، رباط ها و دیسک، گردش خون را افزایش می دهد، که این فرایند به بهبود فتق دیسک گردن کمک می کند.
منوال تراکشن
در این روش سر بیمار توسط یک دستگاه به آرامی بلند و کشیده می شود. با این کار سوراخ های ستون فقرات که نخاع از آن عبور می کند باز می شود. این روش حتما باید زیر نظر فیزیوتراپیست انجام شود.
مانیپولاسیون یا کایروپراکتیک
مانیپولاسیون گردن یک روش درمانی کاملا ایمن است. در این روش درمانی فیزیوتراپیست با دستکاری کردن ستون فقرات می تواند بیرون زدگی دیسک را بر طرف کند.
لیزر درمانی
لیزر درمانی یک روش بدون عوارض درمان فتق دیسک گردن است. تجربه نشان داده است استفاده از لیزر کم توان می تواند به کاهش درد و درمان دیسک گردن کمک می کند.
در مرکز فیزیوتراپی مهربان بیماران مبتلا به دیسک گردن می توانند از تمامی خدمات و درمان های اثربخش فیزیوتراپی بهره مند شوند. این مرکز با داشتن تجهیزات تخصصی و فیزیوتراپیست های با تجربه بهترین مرکز فیزیوتراپی غرب تهران است. جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره 02126741456 تماس حاصل فرمایید.
توصیه هایی در خصوص فتق دیسک گردن
فتق دیسک گردن اگر درمان نشود می تواند منجر به آسیب های غیر قابل جبرانی به عصب های نخاعی شود. اگر علائم این بیماری در شما وجود دارد می توانید با مشاوره از یک فیزیوتراپیست یا متخصص ارتوپد فرایند درمانی را آغاز کنید و بیماری را در مراحل اولیه درمان کنید. در صورتی که بیماری پیشرفت زیادی کرده باشد درمان های غیرتهاجمی جوابگو نیست، در نتیجه بیمار باید جراحی شود. توجه داشته باشید با این که جراحی فتق دیسک گردن را درمان می کند اما فعالیت های روزمره بیمار را بسیار محدود می کند.
در نهایت اگر سوالی در مورد دیسک گردن دارید می توانید آن را در قسمت نظرات زیر همین مقاله مطرح نمایید. سوالات شما توسط فیزیوتراپیست های مرکز پاسخ داده می شود. جهت دریافت پاسخ مجددا به همین صفحه مراجعه فرمایید.