مدتی است احساس می کنید شب از درد شانه خوابتان نمی برد. درحال مسواک زدن هستید که احساس می کنید دست تان را نمی توانید حرکت بدهید؟ میخواهید از طبقه بالای کتابخانه کتابی بردارید ولی هرکاری می کنید دست تان به کتاب نمی رسد؟ در حالی که تا چند وقت قبل به راحتی می توانستید این کار را انجام دهید و این مسئله به نظرتان خیلی عجیب به نظر می رسد و آن را به حساب خستگی دست ها و بدن می گذارید؟ تمام این موارد یادشده و موارد دیگر که ممکن است جدی هم گرفته نشوند، می تواند دلیلی بر ابتلا به شانه یخ زده باشد که با پیشرفت آن برای شما مشکلات بسیاری ایجاد خواهد کرد.
در ادامه با شانه یخ زده بیشتر آشنا می شویم و به بررسی این بیماری خواهیم پرداخت. برای دسترسی آسان به بخش مورد نظر خود می تواند از فهرست زیر استفاده کنید.
فهرست
شانه یخ زده یا شانه منجد چیست؟
مراحل شانه منجمد
علائم شانه یخ زده
علت یخ زدگی شانه چیست؟
چه کسانی در معرض شانه یخ زده قرار دارند
جلوگیری از ابتلا به شانه یخ زده
درمان شانه یخ زده
درمان شانه یخ زده با فیزیوتراپی
ورزشهای مناسب برای شانه یخ زده
درمان های خانگی شانه یخ زده
نکته نهایی درباره شانه یخ زده
شانه یخ زده یا شانه منجمد چیست؟
شانه دارای 4 عضله است و مفصلی همانند مفصل ران دارد. این دو مفصل در بدن بزرگترین دامنه حرکتی را دارند. وقتی یک مفصل دامنه حرکتی زیادی دارد یعنی تاندون ها و بافت های بیشتری دارد؛ چرا که باید در جهات مختلف محافظت شود. اما اگر هر کدام از این تاندون ها و بافت ها دچار ناراحتی شوند و آسیب ببینند روی مفصل تاثیر می گذارند. زمانی که یکی از این تاندون ها آسیب ببیند فرد به طور غیر ارادی کمتر از دست خود استفاده می کند در نتیجه مفصل کمی جمع و خشک می شود. به این فرایند شانه یخ زده یا منجمد (Frozen Shoulder) گفته می شود.
در این بیماری کپسول مفصل شانه دچار التهاب غیرعفونی و چسبندگی می شود. در واقع التهاب باعث چسبندگی تاندون ها و اجزای مفصل شده و باعث ایجاد درد و محدودیت حرکتی مفصل می شود. غضروف در تمامی مفصل ها یک نوع لغزندگی برای حرکت راحت تر ایجاد می کند. اما وقتی که شانه منجمد می شود، چون استخوان ها به همدیگر نزدیکتر شده اند ممکن است تاندون ها و یا عصب ها تحت فشار قرار بگیرند و هر حرکتی دردناک شود.
بیشتر بخوانید: درد کتف چپ و درمان فیزیوتراپی آن
مراحل شانه منجمد
در یک شانه منجمد سه مرحله وجود دارد:
مرحله اول: شروع یخ زدن: فرایند یخ زدن که حدود 4 تا 5 ماه طول می کشد و در این مدت بیمار درد های بسیار تیز و استخوانی را حس می کند. در این دوره ممکن است دامنه درد تا بازوها و انگشت ها ادامه پیدا کند و حتی انگشتان دست نیز خواب بروند.
مرحله دوم: یخ زدگی کامل: در این مرحله درد زیاد نیست اما حرکت خیلی کم است. یعنی دامنه حرکتی بسیار پایین آمده است.
مرحله سوم: باز شدن یخ زدگی: در این مرحله حرکت ها بر می گردند اما باز حرکات شانه دردناک خواهند بود.
بیشتر بخوانید: درد عضله دلتوئید: علائم و تمرین های ورزشی مفید
علائم و نشانه های شانه یخ زده
یخ زدگی شانه معمولا با یک ناراحتی تاندونی یا عضلانی شروع می شود که با درد بسیار زیاد شانه و بازو و سخت شدن حرکت شانه شروع می شود. این بیماری به شکلی است که خیلی حرکات ساده با دست ها مانند بردن دست به پشت سر با درد بسیار زیاد همراه خواهد بود. پس از آن به ناچار محدودیت در حرکات شانه به وجود می آید. به طوری که بیمار سعی می کند دست های خود را نزدیک به بدن نگه دارد. معمولا این محدودیت (که به علت درد می باشد) از نشانه های بیماری است.
علت یخ زدگی شانه چیست؟
چهار عضله در ناحیه مفصل شانه وجود دارند که ممکن است درگیر شده و پارگی های خفیفی در آن ها ایجاد شود. این پارگی ها باعث ایجاد درد در ناحیه شانه می شود که بیمار را در حرکت مفصل ها دچار مشکل می کند. به طور کلی علت اصلی بیماری هنوز مشخص نیست اما بی تحرکی افراد می تواند یکی از عوامل مهم ابتلا به این بیماری باشد. موارد زیر تعدادی از عوامل آسیب در ناحیه شانه می باشد:
- بیماری و جراحت در گردن: شانه و گردن به یکدیگر متصل هستند. آسیب در گردن می تواند منجر به آسیب دیدگی در شانه شود و برعکس.
- مصدومیتهای ورزشی افراد ورزشکار
- زمین خوردن افراد میانسال
- استفاده از برخی از داروها: بعضی از داروها باعث می شوند مفصل تخریب شده و به عضلات اطراف آن فشار وارد شود.
- بیماری های زمینه ای: مانند دیابت یا تیروئید و بیماری پارکینسون
- بعضی جراحی ها: مانند جراحی مغز، قلب، جراحی های مرتبط با سرطان پستان
اگر علائم بیماری شانه یخ زده در شما وجود دارد می توانید با مراجعه به مرکز فیزیوتراپی مهربان از فیزیوتراپیست های متخصص این مرکز مشاوره بگیرید. این مرکز با در اختیار داشتن کادر تخصصی و جدیدترین دستگاههای روز دنیا به عنوان مجهزترین فیزیوتراپی غرب تهران آماده ارائه خدمات تخصصی فیزیوتراپی به شما همشهریان عزیز است. جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره 02126741456 تماس حاصل فرمایید.
بیشتر بخوانید: آشنایی با انواع دلایل درد شانه و کتف
چه کسانی در معرض شانه یخ زده قرار دارند؟
• این بیماری یک بیماری بسیار شایع در تمامی افراد است، اما طبق آمار 70 درصد مبتلایان خانم های بالای 50 سال هستند.
• افرادی مانند دندان پزشک ها، آرایشگرها و کلا کسانی که از دستهایشان زیاد استفاده می کنند.
• افراد مبتلا به انواع دیابت بیشتر از سایرین در معرض این بیماری قرار دارند.
• بیمارانی که بعلت عمل های جراحی اندام های فوقانی و شکستگی ها، شانه آن ها به مدت طولانی بی حرکت مانده است.
• یخ زدگی شانه در افراد بین 40 تا 65 سال بیشتر اتفاق می افتد، زیرا قدرت عضلات آنها کمتر شده است.
• ورزشکاران: آسیب دیدگی های مفصل شانه در ورزش ممکن است منجر به شانه یخ زده شود.
• افرادی که دچار سکته قلبی یا مغزی می شوند. به یاد داشته باشید که یکی از خطرات درد شانه و بازوی چپ احتمال وقوع سکته قلبی خفیف هنگام خواب است که اگر درمان نشود خطرات زیادی برای فرد به همراه دارد.
جلوگیری از ابتلا به شانه یخ زده
همانگونه که پیش تر گفته شد کم تحرکی و بی تحرکی شانه به هر دلیلی می تواند عامل بسیار مهمی در یخ زدگی شانه باشد. تمرینات کششی مرتب و پیوسته می تواند بی تحرکی را از بین برده، از بروز این عارضه جلوگیری کند. صاف راه رفتن در کودکی و نوجوانی نیز می تواند به جلوگیری از بروز قوز پشت و در نتیجه شانه منجمد در بزرگسالی کمک کند.
درمان شانه یخ زده
درمان های دارویی ضد درد و التهاب، استفاده از لیزر پرتوان، تزریقات درون مفصل برای کاهش التهابات و یا حتی در افراد جوان و ورزشکار عمل جراحی می تواند در بهبود این بیماری توصیه شود. جراحی معمولا زمانی توصیه می شود که بیمار حدود چند ماه درمان های غیر جراحی را انجام دهد و هیچ پیشرفتی حاصل نشود. بعد از عمل جراحی ضروریست که بیمار فیزیوتراپی خود را کامل کند.
تجربه نشان داده است که اولین و بهترین روش درمان این بیماری فیزیوتراپی است. فیزیوتراپیست با معاینه و ارزیابی و تشخیص بیماری یک برنامه درمانی اصولی برای بیمار تنظیم می کند. خوشبختانه این بیماری با تکنیک های فیزیوتراپی کاملا درمان می شود.
درمان شانه یخ زده با فیزیوتراپی
بدون شک فیزیوتراپی اولین و اصلی ترین درمان برای شانه یخ زده است. بیش از 90 درصد بیماران با استفاده از یک فیزیوتراپی اصولی درمان می شوند و تنها ده درصد باقیمانده مجبور به انجام عمل جراحی بر روی شانه می شوند. مجموعه کارهایی که در مراکز فیزیوتراپی برای عزیزان مبتلا به سندروم شانه یخ زده ارائه می شود را در ادامه می آوریم:
منوال تراپی:
فیزیوتراپی با تمرکز بر کنترل درد و بازیابی حرکات و قدرت شانه یک درمان مناسب برای این مشکل می باشد. معمولا درمان فیزیوتراپی به این صورت است که دو سه جلسه اول فیزیوتراپیست تکنیکهای درمانی منوال تراپی را اجرا می کند. به این صورت که مریض روی تخت می خوابد و فیزیوتراپیست با دست ها بازو و شانه بیمار را گرفته و خیلی آهسته مفصل را در جای خود می چرخاند و به مفصل کشش می دهد. هدف از این قسمت از درمان، افزایش دامنه حرکتی شانه است.
آزادسازی عضلات:
فیزیوتراپیست شما همچنین با استفاده از تکنیکهای پیشرفته درمانی مثل درای نیدلینگ و تکارتراپی سعی در رفع اسپاسم ها و گرفتگی عضلات شانه و کتف شما خواهد داشت.
تمرین درمانی:
در مرحله بعد فیزیوتراپیست تعدادی حرکت ورزشی به بیمار می دهد. مهمترین حرکات درمانی برای شانه منجمد را در بخش بعدی این مقاله به شما آموزش می دهیم. این تمرینات ابتدا بر حرکات کششی تمرکز دارند و بعد از گذر از مراحل اولیه درمان و بهبود نسبی بیماری، حرکات قدرتی هم به آنها افزوده می شود تا عضلات شانه تقویت شود. بیمار باید به نحوی که کمترین درد را احساس کند حرکات را انجام دهد تا مفاصل تحت فشار قرار نگیرند. طول درمان این بیماری معمولا زیاد است و صبر و حوصله و پایبندی بیمار به برنامه درمانی ارائه شده توسط فیزیوتراپیست را می طلبد.
بیشتر بخوانید: تمرین درمانی چیست و چه مزایایی دارد؟
الکتروتراپی، لیزرتراپی و گرمادرمانی:
برای تسریع درمان، فیزیوتراپیست از الکتروتراپی و گرمادرمانی برای گرم کردن بافت و کاهش درد حین تمرینات و فعالیتهای روزانه استفاده می کند. استفاده از لیزرهای پرتوان یکی از ارکان اصلی درمان شانه یخ زده است که می تواند با کاهش درد، سرعت بازتوانی بیمار را بهبود بخشد.
آب درمانی:
بنابر نظر فیزیوتراپیست، در کنار حرکات ورزشی، رفتن به استخر و انجام آب درمانی برای افراد مبتلا به فروزن شولدر می تواند موثر باشد.
تزریق استروئید:
تزریق کورتیکو استروئید ها به داخل مفصل می تواند بخصوص در مراحل اولیه درملن، به کاهش درد و بهبود حرکات شانه کمک کند.
هم اکنون در مرکز فیزیوتراپی مهربان می توانید مراحل درمان شانه یخ زده را زیر نظر افراد متخصص آغاز کنید. این مرکز با در اختیار داشتن کادری تخصصی و جدیدترین دستگاههای روز دنیا به عنوان مجهزترین مرکز فیزیوتراپی غرب تهران آماده ارائه خدمات تخصصی به شما همشهریان عزیز است. جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره 02126741456 تماس حاصل فرمایید.
ورزشهای مناسب برای شانه یخ زده
همانطور که قول داده بودیم در این بخش تمرینات ورزشی مفید برای درمان شانه یخ زده را ارائه کرده ایم:
کشش پاندول
ابتدا این تمرین را انجام دهید. شانه های خود را آرام کنید. کمی خم شوید و اجازه دهید دست آسیب دیده آویزان شود. بازوی خود را به صورت دایره ای آرام بچرخانید. روزی 10 مرتبه در روز این حرکت را انجام دهید. اگر علائم بهبودی مشاهده می کنید شعاع چرخش بازو را افزایش دهید، اما اگر درد دارید هرگز این کار را انجام ندهید. زمانی که بازوها آماده تر شدند می توانید این حرکت را با وزنه های سبک نیز انجام دهید.
کشش حوله
سر یک حوله را با دست پشت خود برده و انتهای دیگر را با دست دیگر خود بگیرید. حوله را در موقعیت افقی نگه دارید. از بازوی سالم برای بالا کشیدن بازوی آسیب دیده استفاده کنید. این حرکت را 10 تا 20 بار در روز انجام دهید.
پیاده روی انگشتی
روبروی دیوار به فاصله سه چهارم طول دستتان قرار بگیرید. دیوار را با انگشت دست آسیب دیده روبروی کمر خود لمس کنید. با خم کردن آرنج خود با انگشت خود روی دیوار حرکت کنید تا این که دست کاملا کشیده شود. توجه کنید که این حرکت باید با انگشتان انجام شود نه با شانه. به آرامی دست خود را پایین آورید و حرکت را دوباره انجام دهید. این تمرین را 10 تا 20 بار در روز انجام دهید.
کشش متقاطع
نشسته یا ایستاده از بازوی خوب خود برای بلند کردن بازوی آسیب دیده خود از ناحیه آرنج استفاده کنید و آن را در سراسر بدن خود بکشید و فشار ملایمی را برای کشیدن شانه اعمال کنید. کشش را برای 15 تا 20 ثانیه نگه دارید. این حرکت را 10 تا 20 مرتبه در روز انجام دهید.
کشش زیربغل
با استفاده از بازوی سالم خود، بازوی آسیب دیده را تا قفسه سینه بالا ببرید و روی یک سطح بگذارید. زانوهای خود را به آرامی خم کنید، زیر بغل خود را بکشید و به آرامی زانوهای خود را صاف کنید. با هر بار خم شدن، کشش را کمی بیشتر کنید اما با درد زیاد همراه نباشد. این ورزش را 10 تا 20 بار در روز انجام دهید.
چرخش بیرونی
یک نوار کشی ورزشی را در دو دست بگیرید و آرنج ها را 90 درجه خم کنید و به پهلوها بچسبانید. با دست سالم قسمت پایین دست آسیب دیده را چند سانتی متر به بیرون بچرخانید و 5 ثانیه در آن حالت بمانید. روزی یک مرتبه 10 تا 15 بار این حرکت را انجام دهید.
چرخش درونی
کنار یک در بسته بایستید و یک طرف نوار کشی را به دستگیره در ببندید. سر دیگر نوار را در دست آسیب دیده بگیرید و آرنج خود را 90 درجه قرار دهید. نوار را چند سانتی متر در راستای بدن خود بکشید و 5 ثانیه در همان حالت نگه دارید. روزی 10 تا 15 مرتبه این کار را تکرار کنید.
برای حصول نتیجه بهتر توصیه می شود ورزش های ذکر شده زیر نظر فیزیوتراپیست انجام گیرند.
درمان های خانگی شانه یخ زده
• معمولا گرم و سرد کردن موضعی شانه می تواند بسیار به درمان این بیماری کمک کند. دو عدد حوله خیس را یکی درون کاسه یخ و دیگری در آب مایکرویو به مدت 1 دقیقه قرار دهید. حوله گرم را به مدت 3 دقیقه روی مفصل قرار دهید سپس آن را برداشته و بلافاصله حوله یخ را بگذارید. گرم و سرد کردن باعث می شود جریان خون در مفصل به سرعت زیاد شود که این به کاهش درد کمک خواهد کرد.
• استفاده منظم و مداوم از شانه طی فعالیت های روزمره می تواند خشکی شانه را کم کرده و میزان حرکت آن را افزایش دهد.
• انجام حرکات ورزشی قسمت قبل در صورتیکه دردناک نیستند یکی از بهترین درمانهای خانگی برای این بیماری است. حرکات فوق را حداقل روزی یکبار انجام دهید.
• از حمل کیف و اشیای سنگین با دستی که دچار یخ زدگی شانه است بپرهیزید و شبها به هیچ وجه روی پهلو نخوابید.
بیشتر بخوانید: کتف بالدار | شانه نابرابر + حرکات اصلاحی
نکته نهایی درباره شانه یخ زده
به مرور زمان با پیشرفت این بیماری ممکن است محدودیت حرکتی مفاصل برای همیشه باقی بماند. شاید حتی دردهای بیمار برطرف شود اما آن شانه دیگر به حرکات قبلی خود برنگردد. به همین جهت توصیه می شود اگر دچار سندروم شانه یخ زده هستید، هرچه زودتر به یک مرکز فیزیوتراپی مراجعه کرده و درمان را مطابق با آخرین متدهای پزشکی انجام دهید.
در پایان چنانچه سوالی درباره شانه یخ زده و روشهای درمان آن دارید، زیر همین مقاله مطرح کنید. سوالات شما در اسرع وقت توسط متخصصین فیزیوتراپی دکتر مهربان پاسخ داده می شود.