شاید برای شما هم پیش آمده باشد که گاهی به دلیل ضربه دچار درد و مشکل در ناحیهی لگن خود شدهاید. فیزیوتراپیست ها برای درمان برخی موارد مانند رابطهی جنسی دردناک، مشکلات ناشی از زایمان واژینالی، قاعدگی دردناک، درمان بیاختیاری ادرار و مدفوع و ... آموزش دیدهاند. همچنین در رابطه با نارساییهای کف لگن مهارتهای لازم را به دست آوردهاند. بعضی از شیوههای درمان با حرکات و تکنیکهایی همراه هستند که روی بافتها، عصبها، عضلات، مفصلها و ... تاثیر می گذارند. در این مقاله به روش های درمان فیزیوتراپی برای نارسایی های کف لگن پرداخته شده است. جهت دسترسی به بخش های مختلف مقاله از فهرست زیر استفاده کنید.
فهرست
آشنایی با ساختار استخوانی لگن
علل و نشانه های مشکلات کف لگن
درمان اختلالات کف لگن
فیزیوتراپیست در اولین ملاقات چه کارهایی برا کف لگن انجام می دهد؟
فیزیوتراپی کف لگن به چه روشهایی انجام می شود؟
روش بازخورد زیستی یا بیوفیدبک
عدم توجه به اختلالات کف لگن چه عوارضی دارد؟
مزایای فیزیوتراپی کف لگن
آشنایی با ساختار استخوانی لگن
لگن از 3 استخوان اصلی تشکیل شده است. ۲ استخوان کاملا شبیه هم هستند و بیشترین ساختار لگن را تشکیل میدهند. نام این دو استخوان که به شکل نیمدایره هستند، استخوانهای «بینام» است. این استخوانها از قسمت جلویی به یکدیگر متصل شدهاند و فاصله بین آنها را یک مفصل پر کرده است. استخوانهای بینام هر کدام دارای ۳ قسمت هستند. در بزرگسالان این سه قسمت به یکدیگر چسبدهاند. در کودکان این سه قسمت از هم جدا بوده و کم کم و با رسیدن به سن بلوغ، استخوانها به هم میچسبند. در پشت استخوانهای بینام، استخوان سوم قرار دارد. این استخوان ۵ مهره دارد که به هم متصل هستند. در انتهای این مهره ها استخوان دنبالچه قرار گرفته است.
کف لگن در بدن همهی افراد حتی کودکان وجود دارد. وظیفه عضلات کف لگن عبارت است از:
• پشتیبانی و نگهداری از اعضای مختلف لگن
• حفظ پایداری و تعادل بدن
• پشتیبانی از ماهیچهها و اندامها
• کمک به حرکت کردن مایع لنفاوی در سیستم مربوط به آن
• کمک به برقراری رابطه جنسی
بیشتر بخوانید: آرتروز لگن (سائیدگی مفصل لگن) چیست + درمان آن
علل و نشانه های مشکلات کف لگن
مشکلات عضلات کف لگن در اثر عواملی مانند زایمان، پیری، جراحی، یبوست و ... به وجود خواهند آمد. علائم و نشانه های مشکلات کف لگن عبارت است از:
• اگر فردی به هنگام خندیدن، عطسه کردن، بلند کردن وسایل سنگین و یا سرفه دچار بیاختیاری در ادرار و خروج گاز معده باشد، ممکن است ماهیچههای کف لگن او آسیب دیده یا ضعیف شده باشد.
• افرادی که به هنگام برقراری رابطهی جنسی زود انزال بوده و یا ارگاسم ضعیفی را تجربه میکنند نیز ممکن است دچار مشکلاتی در ناحیهی کف لگن خود باشند.
درمان اختلالات کف لگن
حال این سوال پیش میآید که برای درمان اختلالات کف لگن چه شیوههای درمانی وجود دارند؟ برای درمان مشکلات مربوط به این ناحیه باید افراد مختلفی مانند متخصص زنان و زایمان، متخصص تغذیه و فیزیوتراپیست دراین مورد نظر بدهند تا اختلالات از زوایای گوناگونی بررسی و درمان شوند. یکی از بهترین کارها برای درمان اختلالات عضلات کف لگن مراجعه به فیزیوتراپیست هایی است که در زمینه مشکلات کف لگن فعالیت می کنند. آنها تکنیکهای مختلفی مانند منوال تراپی یا درمان دستی، ماساژ درمانی و رهاسازی عضلات و بافت همبند را آموزش دیده اند. برای فیزیوتراپی کف لگن اگر بیمار تمایل داشته باشد میتوان از معاینه دیجیتال برای او استفاده کرد. در این نوع معاینه، عکسهایی با وضوع بالا از ماهیچهها و استخوانهای کف لگن تهیه می شود. البته اگر فرد با معاینهی داخلی راحت نباشد پزشک مجاز به مجبور کردن او در این زمینه نیست. با انجام معاینه داخلی، فیزیوتراپیست درک بهتری از عملکرد استخوانهای این ناحیه پیدا میکند و انجام فیزیوتراپی موثرتر خواهد بود.
فیزیوتراپیست در اولین ملاقات چه کارهایی برا کف لگن انجام می دهد؟
بهتر است در انتخاب فیزیوتراپیست کمی ستخگیر باشید و فرد متخصصی را در این زمینه انتخاب کنید. معمولا فیزیوتراپیستها در اولین جلسه در رابطه با سابقه پزشکی تان سوالاتی میپرسند. همچنین ممکن است دربارهی وضعیت فعلی و یا عادتهای که به هنگام برقراری رابطه جنسی و دستشویی رفتن دارید سوالاتی بپرسند. پس از اطلاع کامل از وضعیت شما درمان را شروع خواهند کرد.
در این مرحله معاینات و آزمایشاتی انجام میشوند. فیزیوتراپیست ممکن است از شما بخواهد عکسبرداری خارجی انجام دهید یا معاینه داخلی مقعدی یا واژینال داشته باشید. بعد از یک ارزیابی کلی و اطلاع دقیق از مشکل، فیزیوتراپیست روش درمان و تعداد جلسات مورد نیاز برای بهبودی تان را مشخص خواهد کرد.
در صورتی که دچار مشکلات عضلات کف لگن هستید می توانید برای تشخیص و درمان اختلالات کف لگن با متخصصان مرکز فیزیوتراپی مهربان (مجهزترین فیزیوتراپی در غرب تهران) مشورت کنید. کلنیک فیزیوتراپی مهربان آماده ارائه تمام روشهای درمانی برای فیزیوتراپی کف لگن است. جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره 02126741456 تماس حاصل فرمایید.
فیزیوتراپی کف لگن با چه روشهایی انجام می شود؟
فیزیوتراپی کف لگن یکی از موثرترین روشهای درمان اختلالات عضلات کف لگن است که به روش های زیر انجام می شود:
• الکترو تراپی
اگر بیمار در اثر تصادف یا ضربه به لگن، دچار درد در این ناحیه شده باشد یکی از درمانهای فیزیوتراپی کف لگن استفاده از جریانهای الکتریکی یا همان الکتروتراپی است. همچنین در صورتی که عضلات کف لگن فرد ضعیف شده و عملکرد سابق خود را نداشته باشد فیزیوتراپیست از جریان اینترفرنشیال استفاده می کند. این جریان به عمق بدن نفوذ کرده و باعث انقباض ماهیچههای قسمت مورد نظر میشود. یکی از جریانهای الکتریکی دیگری که در این زمینه مورد استفاده قرار می گیرد، امواج فارادیک هستند. این امواج به وسیلهی الکترودهای قلمی باعث بهبود عملکرد ماهیچهها میشوند.
• لیزر تراپی
همانطور که میدانید لیزر یک اشعه است که برای بهبود قسمتهای مربوط به کف لگن میتوان از نوع کم توان آن استفاده کرد. با تابیدن اشعه لیزر به بخش مورد نظر، سلولهای زندهای که آسیب دیدهاند تحریک می شوند. در نتیجه ی تحریک لیزر، تغذیهی سلولی ناحیه آسیب دیده بیشتر می شود. به این ترتیب، اگر ماهیچههای کف لگن دچار التهاب و یا اختلال شده باشند، بهبود مییابند. فیزیوتراپیستها از لیزر درمانی برای سایر مشکلات عضلانی _ اسکلتی مانند گردن درد، درد مچ دست و پا، دیسک کمر و ... نیز استفاده میکنند. لیزر درمانی برای بهبود این اختلالات با نتایج خوبی همراه است.
• درمانهای دستی یا منوآل تراپی
در درمانهای دستی که در پزشکی به آنها منوال تراپی گفته میشود، فیزیوتراپیست با انجام حرکات و تمرینهایی موجب کشش عضلات کف لگن میشود. در این روش عضلات به هنگام انجام تکنیکهای تمرین درمانی گرم می شوند و محدودهی توانایی حرکتی آنها افزایش مییابد. همچنین به کمک منوآل تراپی، جریان خون در بافتها و عضلاتی که آسیب دیدهاند و یا توان عملکردی خود را ازدست دادهاند افزایش مییابد. اگر پزشک برای شما منوال تراپی تجویز کرد، به یک فیزیوتراپیست متبحر در این زمینه مراجعه کنید. حرکات ورزش درمانی فیزیوتراپیست خود را با دقت انجام دهید. زیرا عدم توجه به انجام دادن درست تکنیکها ممکن مشکلات دیگری برایتان به وجود آید.
روش بازخورد زیستی یا بیوفیدبک
در این شیوهی درمانی می توان از پاسخهای طبیعی که بدن بیمار در برابر درمانها از خود بروز میدهد، اطلاعاتی به دست آورد. این اطلاعات در مورد کنترل کردن پدیدههای حرکتی طبیعی بدن است. فرد بیمار با استفاده از این اطلاعات و فعالیتها فیزیکی خود، سیستم عضلانی و عصبی بدن خود را تحت تاثیر قرار می دهد. پس از مدتی با انجام تکنیکهای بیوفیدبک بیمار به راحتی میتواند کنترل سیستم عصبی- عضلانی خود را به دست گیرد. جالب است بدانید که با کمک این تکنیک ها واژینیسموس نیز درمان می شود.
بیشتر بخوانید: کاربردهای بیوفیدبک در فیزیوتراپی
عدم توجه به اختلالات کف لگن چه عوارضی دارد؟
اگر بیمار به دردهای ناحیه لگن توجه نکرده و از مراجعه به پزشک و فیزیوتراپیست خودداری کند مشکلات و عوارض بیشتری برای او به وجود خواهد آمد. برخی از این عوارض عبارتند از:
• ادامه یافتن درد دنبالچه
همانطور که قبلتر گفتیم یکی از استخوانهای ساختمان اسکلتی لگن، استخوان دنبالچه است. اگر بیمار دچار درد دنبالچه بوده و نشستن برای او مشکل باشد، باید سریعا به پزشک یا فیزیوتراپیست مراجعه کند. انجام تمرینات فیزیوتراپی برای عضلات کف لگن به بهبودی درد دنبالچه کمک می کند. در غیر این صورت به دلیل اینکه استخوان دنبالچه به ستون فقرات متصل است ممکن است مشکلاتی برای ستون فقرات ایجاد شود.
• مشکلات در اندامهای جنسی
یکی از دردهای دیگری که باید آن را جدی بگیرید درد در نواحی باسن، ناحیهی اندامهای جنسی و کمر است. عدم توجه به درمان مشکلات عضلات کف لگن باعث میشود فرد پس از مدتی قدرت برقراری رابطهی جنسی نداشته باشد یا موقع بلند کردن اجسام دچار مشکل شود. مراجعه به موقع به پزشک و پس از چند جلسه فیزیوتراپی، درد و التهاب در این نواحی از بین می رود. با درمان به موقع نیازی به عمل جراحی نخواهد بود. خانمهایی که موقع گذاشتن تامپون در دوران قاعدگی دچار درد بیمورد میشوند نیز باید به پزشک مربوطه مراجعه کنند. زیرا یکی از دلایل این مورد میتواند وجود اختلالات کف لگن باشد.
در صورتی که دچار درد لگن شده اید باید هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کنید. عدم توجه به مشکلات عضلات کف لگن می تواند عوارض جدی به دنبال داشته باشد که فقط با جراحی قابل درمان خواهند بود. برای تشخیص و درمان اختلالات کف لگن می توانید با متخصصان مرکز فیزیوتراپی مهربان (مجهزترین فیزیوتراپی در غرب تهران) مشورت کنید. جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره 02126741456 تماس حاصل فرمایید.
مزایای فیزیوتراپی کف لگن
فیزیوتراپی کف لگن نسبت به روشهای درمانی دیگر مثل عمل جراحی دارای مزایای زیر است:
• هزینهی کمتر آن:
اگربه موقع برای درمان اقدام کنید، فیزیوتراپی روش ارزانتری برای درمان خواهد بود. ولی توجه داشته باشید در صورت عدم توجه افراد به درد لگن باعث ایجاد مشکل حادتری می شود. در نهایت احتمالا راهی به غیر از جراحی وجود نخواهد داشت. پیشنهاد میشود هرگونه علائم در این قسمت را جدی بگیرید چون اختلالات مربوط به لگن میتواند ستون فقرات را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
• داشتن درد و عوارض کمتر برای بیمار:
به طور کلی با درمان فیزیوتراپی، مشکلاتی مثل عفونت پس از جراحی، دوران نقاهت طولانی و دردهای مزمن نخواهید داشت. درست است که تاثیرات فیزیوتراپی کف لگن به تدریج خود را نشان میدهند اما به همان میزان عوارض و ریسک ایجاد مشکلات دیگر را کاهش میدهد.
امیدواریم در این مقاله به سوالات شما درباره اختلالات عضلات کف لگن و روش های درمان فیزیوتراپی آن پاسخ داده باشیم. در صورتی که سوال دیگری در این مورد دارید از بخش نظرات این مقاله ارسال نمایید.